Blog

Noordwijk verdient een duidelijker proces binnen de nieuwe Omgevingsvisie.

Inwoners, ondernemers, agrariërs en verenigingen uit de gemeente Noordwijk denken na over de toekomst van onze gemeente; over hoe ze willen dat onze dorpen zich ontwikkelen, over welke kwaliteiten zouden moeten blijven, waar er ruimte is of zou moeten komen voor nieuwe woningen, over onze voorzieningen, landbouw, natuur en recreatie. Hoe zorgen we ervoor dat besluiten rondom deze kwesties voorspelbaar, uitlegbaar en democratisch tot stand komen?

De Omgevingsvisie is hét document waarin de gemeenteraad bepaalt hoe de gemeente Noordwijk zich ruimtelijk ontwikkelt en geeft dus richting aan dergelijke onderwerpen.

De ontwikkeling van de Omgevingsvisie dient daarom zeer zorgvuldig tot stand te komen om zowel in het nu als in de toekomst gedragen te kunnen sturen. Maar juist op dit deel van het proces gaat het nu mis.

Onduidelijk en gebrek aan richting

De huidige “Omgevingsvisie 1.2” wordt gepresenteerd als een volgende stap. Het is echter geen nieuwe bepaling van de koers. Het is vooral een verzameling van bestaande documenten, waarbij visie-elementen en uitvoeringsdelen door elkaar zijn gaan lopen. Dit brengt onduidelijkheden met zich en met name voor diezelfde inwoners, ondernemers, agrariërs en verenigingen uit de gemeente Noordwijk.

De naam “1.2” suggereert namelijk een update. In werkelijkheid gaat het om een visie die richting moet geven aan alles wat we in de gemeente Noordwijk doen. Een visie die die rol niet invult, levert helaas meer verwarring op dan duidelijkheid.

Een verzameling teksten is geen visie

Een visie is een startpunt. Waarin de gewenste perspectieven op de ruimtelijke toekomst van de gemeente Noordwijk, bezien vanuit onze inwoners, ondernemers, agrariërs en verenigingen wordt opgenomen. Dit vraagt om (politieke) keuzes en uitleg. Het vraagt om een proces waarin inwoners tijdig worden meegenomen, de gemeenteraad de koers bepaalt en het college die koers uitvoert.

Bij Omgevingsvisie 1.2 is dat omgedraaid. Het document lijkt een manier om lopende trajecten, zoals het Programma Landelijk Gebied en Duurzame Greenport (PLGDG) een plek te geven zonder dat de gemeenteraad eerst überhaupt heeft vastgesteld wat de daadwerkelijke koers voor het geheel is. Zodoende suggereert men een schijnbare helderheid, terwijl het document inhoudelijk nog helemaal niet klaar is om ter inzage te leggen. Een visie die geen visie is, is onrealistisch en helpt niemand vooruit.

Participatie aan de voorkant

Participatie hoort aan het begin van een proces ingebed te liggen en niet achteraf. Dan vraagt men slechts een reactie op een voldongen feit.

Soms wordt gezegd dat inwoners al zijn meegenomen in het PLGDG-traject. Het doorlopen PLGDG-traject was zeker waardevol, maar ging over één specifiek gebied en één specifieke opgave.

Een participatieproces voor een uitvoeringsprogramma kan nooit het gesprek vervangen dat vooraf hoort te gaan aan het vaststellen van een visie die voor de hele gemeente geldt.

Inwoners verdienen het om inhoudelijk te kunnen reageren op een visie die daadwerkelijk richting geeft. Niet op een document dat nog in beweging is of dat vooral bestaat uit onderdelen van eerdere programma’s. Wanneer een visie pas na terinzagelegging wezenlijk wordt aangepast op basis van zienswijzen, hebben inwoners nooit de kans gehad om op het juiste moment op de juiste inhoud te reageren. Dit is niet zorgvuldig of accuraat en maakt daarom het besluit juridisch kwetsbaar.

Het bestuurlijk vacuüm: beleid zonder duidelijke rangorde

Een belangrijk deel van de verwarring komt dus doordat oude en nieuwe beleidsdocumenten door elkaar worden gebruikt. De Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport (ISG) is sinds de komst van de Omgevingswet een collegeprogramma geworden. De gemeenteraad is hier dus niet aan verbonden. Toch wordt de ISG in onderzoeken en besluitvorming gebruikt alsof het nog steeds een door de gemeenteraad vastgestelde koers is. Dat zorgt voor een opmerkelijk spanningsveld. Een waarin de gemeenteraad een besluit moet nemen zonder een actueel kader dat zij zelf heeft vastgesteld.

Daar komt bij dat de eerder door de gemeenteraad vastgestelde visie voor de Achterweg wel een echte raadsvisie is. Deze maakt wel terecht deel uit van de Omgevingsvisie. Maar door raadsvisies en collegeprogramma’s zonder onderscheid naast elkaar te plaatsen, wordt het voor inwoners onduidelijk welke onderdelen daadwerkelijk democratisch gelegitimeerd zijn en welke niet.

Dit geheel leidt tot wat wij eerder een bestuurlijk vacuüm hebben genoemd. Een situatie waarin de uitvoeringspraktijk meer richting geeft dan de visie zelf. Precies dit vacuüm maakt het onmogelijk om een Omgevingsvisie vast te stellen die helder en toekomstbestendig is.

Inwoners, ondernemers en agrariërs in de knel

Agrariërs staan voor grote investeringsbeslissingen door strengere regels voor gewasbescherming, duurzaamheid en bedrijfsvoering. Ondernemers willen weten waar ontwikkelruimte ligt. Inwoners willen zekerheid over hunleefomgeving, mobiliteit en woningbouw. Al deze groepen hebben behoefte aan duidelijkheid. Niet aan een document dat stukjes uitvoering en beleid bij elkaar legt, maar aan een echte koers.

Zonder heldere visie blijven investeringen risicovol, blijft de besluitvorming onvoorspelbaar en worden inwoners geconfronteerd met losse projecten zonder dat het grotere geheel zichtbaar is.

Een visie moet zekerheid bieden, geen nieuwe vragen oproepen.

Hoe kan dit beter

Het is niet moeilijk. Eerst bepalen wat de visie voor de hele gemeente Noordwijk moet zijn; wat is de koers, welke keuzes horen daarbij en hoe verhouden deze keuzes zich tot elkaar? Pas daarna kan worden bekeken hoe programma’s zoals PLGDG daarbij aansluiten.

Zonder dit fundament blijft de visie een bundel teksten, geen richtinggevend document.

Het proces moet daarom terug naar zijn natuurlijke volgorde. De gemeenteraad stelt de koers vast, het college werkt deze uit en inwoners reageren op een visie die werkelijk weergeeft wat de gemeenteraad bedoelt.

Dit vertraagt niet. Het voorkomt juist vertraging, weerstand en juridische problemen, nu en in de toekomst.

Waarom HELDER deze lijn vasthoudt

HELDER wil geen ingewikkelde beleidsconstructies, geen stapels documenten en geen bestuurlijke mist. Wij willen een visie die begint bij inwoners en eindigt in heldere keuzes. Een visie die logisch is, uitlegbaar is en democratisch tot stand komt. Een visie die helpt in plaats van belemmert.

De huidige stap met Omgevingsvisie 1.2 doet dit niet. Het document is geen echte visie voor heel gemeente Noordwijk en helpt het proces niet vooruit. Het is eerlijker en verstandiger om eerst de inhoudelijke koers te bepalen en pas daarna inwoners om een reactie te vragen.

Wie duidelijke keuzes wil, moet beginnen met een duidelijk proces. Alleen dan kunnen we bouwen aan een toekomstbestendig Noordwijk waarin inwoners, ondernemers, verenigingen en agrariërs weten waar ze aan toe zijn.

Blog HELDER – Jordi Zwart

Wie ben je en wat doe je in het dagelijks leven

Mijn naam is Jordi, ik ben 45 jaar en ik ben de papa van Juliet en de man van Annemarieke. Ik leid een erg fijn en gelukkig leven in Noordwijk.

Ik werk eigenlijk wel mijn hele leven op de as van de relatie en ik smeed samenwerkingen, organisaties en relaties en verbeter deze. Ik ben daarmee begonnen namens KPN en later Asurion in Londen, voor wie ik de samenwerkingen met mobiele hardware leveranciers, logistieke partijen, ketenpartners, etc. opzette en aanstuurde. Ik heb mij zodoende kunnen specialiseren in het uitonderhandelen en vastleggen van afspraken en het optimaliseren van de bedrijfsvoering binnen samenwerkingen met zeer grote belangen.

Sinds 2020 werk ik vanuit mijn eigen bedrijf als strategisch consultant voor met name de (Rijks)overheid. Zo heb ik voor Dienst Toeslagen na de ontvlechting alle (ruim 100) convenanten met externe partijen vernieuwd en heb ik met de verschillende directies van De Belastingdienst en Dienst Toeslagen, de Samenwerkingsafspraken opgesteld. Naast andere leuke dingen, zoals een project rondom Research Data Management voor de Universieit Leiden, het opstellen van een Project Initiatie Document voor het Plan Bureau Leefomgeving en verschillende Europese Aanbestedingen voor o.a. DUO, heb ik vrij recent ook het Zero Emissie Loket bij de RDW gerealiseerd. Een wellicht iets minder populaire maatregel, zeker voor ondernemers, maar qua project wel eentje waar ik heel veel heb gezien en geleerd van het samenwerken met gemeenten.  Deze inzichten zijn van onschatbare waarde als het gaat om het snappen waar we de uitvoering van Nederland kunnen verbeteren, te beginnen bij onze prachtige gemeente.

Waarom ik actief ben voor HELDER

Verbeteren is mijn vak. En precies daarom voel ik me thuis bij HELDER: we willen dingen begrijpelijk maken, keuzes beter uitleggen, zodat inwoners weer kunnen zien waar ze op stemmen. Dat is denk ik ook de kracht van een lokale partij, geen landelijke visie, maar doen wat lokaal werkt en zonder morele vooringenomenheid. Dat is voor mij dan ook het grote verschil en reden om HELDER mede helpen oprichten.

Wat de gemeente Noordwijk voor mij uniek maakt

De zee is een geschenk. Ik vertel mijn dochter regelmatig hoe gelukkig wij ons mogen prijzen dat we zo dicht bij zee wonen en dat er ook mensen zijn die in hun hele leven nooit een zee zullen zien. Ik kom dan ook bijna elke dag wel even kijken. En de duinen en bollenvelden horen daarbij. Als kind doolde ik eindeloos door de Schoorlse duinen, pelde ik bollen in Camperduin vlakbij de Hondsbossche Zeewering en lag ik lekker aan het strand in Bergen aan Zee. Nu kan mijn kind hetzelfde in gemeente Noordwijk: wij zijn domweg gelukkig in de Van Limburg Stirumstraat.

Waar ik me de komende tijd voor wil inzetten

Mijn focus ligt op uitbreiden van onze partij en het verder borgen en uitdragen van onze missie, visie en strategie, met als overkoepelend thema het helder krijgen van keuzes voor ze genomen zijn. Verder werk in aan een initiatief om bestuurders, directieleden en MT’s in een of enkele vaksessies te ondersteunen met praktische handvatten via een Samenwerkshop. Zo zet ik mij op allerlei manieren in om Nederland een beetje beter te maken.

Wat “transparant” voor mij persoonlijk betekent

In mijn werk geldt één regel: transparantie vooraf voorkomt gedoe achteraf. Als verwachtingen duidelijk zijn, als informatie gedeeld wordt, als keuzes worden uitgelegd, dan ontstaat ruimte voor vertrouwen. Dat geldt in bedrijven, tussen bestuurders en inwoners en eigenlijk overal waar mensen samen besluiten moeten nemen. Voor mij betekent transparantie dat je eerlijk vertelt hoe het zit, ook als het ingewikkeld is en misschien wel juist als het ingewikkeld is. Dat is tevens HELDER.

Wat inwoners vooral van mij moeten weten

Ik ben graag buiten en ben regelmatig te vinden op het strand, in de duinen of in Duinrell. Ik ben opgegroeid in de Schoorlse duinen binnen een Amsterdamse familie. Toen ik ging studeren aan de VU ben ik als vanzelfsprekend in Amsterdam gaan wonen, op de Albert Cuijpstraat. Ik heb daar zo’n 10 jaar gewoond en gewerkt, tot ik in november 2008 besloot in Noordwijk te gaan wonen; het was tijd voor een nieuwe fase. Ik was 28 en alleenstaand, wat maakte dat ik veel de deur uit ging om mensen te ontmoeten en leren kennen. Het Noordwijkse uitgaansleven heb ik dan ook volledig uitgespeeld en met zeer veel plezier en inzet ;) Dat, en vooral ook de geboorte van mijn dochter, maakt dat ik nu de innerlijke rust heb om mijn aandacht volledig op mijn gezin, werk en voorzitterschap te hebben. Ik ben tevreden als de inwoners van onze gemeente scenario’s voorgelegd krijgen en echt iets te kiezen hebben. Ik volg de ontwikkelingen rondom participatie en andere vormen van bestuurlijke vernieuwing dan ook op de voet.

Even kennismaken met… Louis Koppel

Wie ben je en wat doe je in het dagelijks leven?

Ik ben Louis Koppel. Ik woon in Noordwijk en werk als informatieadviseur bij Marente, een grote zorgorganisatie in de regio. In het voorjaar van 2026 ga ik met pensioen. Mijn loopbaan heeft altijd in het teken gestaan van inzicht, structuur en het verbeteren van processen. In mijn vrije tijd wandel ik graag. In 2026 loop ik voor de twaalfde keer de Vierdaagse van Nijmegen en voor de vijfde keer de Bollen-vierdaagse. Wandelen is voor mij een soort emotionele control-alt-delete: vier dagen lang de muizenissen uit je hoofd lopen en ruimte maken om dingen af te sluiten. Ik ben getrouwd met Charlotte, met wie ik ook graag samen wandel.

Waarom ik actief ben voor HELDER

Politiek moet eerlijk, transparant en begrijpelijk zijn. Ik wil dat inwoners en ondernemers weer centraal staan in besluiten die vaak te ver van hen af lijken te staan. HELDER geeft mij de ruimte om inhoud, gezond verstand en bestuurlijke zorgvuldigheid te combineren.

Steeds vaker zie ik dat processen in de gemeente en de lokale politiek voor inwoners en ondernemers niet duidelijk zijn. Participatie begint voor mij bij duidelijke afspraken over het proces én over de rol van iedereen die eraan deelneemt.

Wat mijn dorp -Noordwijk, Noordwijkerhout of de Zilk- voor mij uniek maakt

Noordwijkerhout en De Zilk zijn voor mij het hart van de Bollenstreek: dorpen met sterke gemeenschapszin, bloeiende verenigingen en ondernemerschap. Iedereen kent elkaar. Dit creëert de soort verbinding en betrokkenheid die je niet snel ergens anders vindt. 

Noordwijk is op zijn beurt een unieke badplaats, gericht op zowel nationale als internationale bezoekers, waar innovatie en traditie hand-in-hand gaan. Dankzij de inkomsten uit het toerisme en het parkeren kunnen we in de hele gemeente hoogwaardige voorzieningen bieden voor o.a. sport en cultuur. 

Waar ik mij voor wil inzetten

Ik zet mij in voor een eerlijke en transparante ruimtelijke ordening. Of het nu gaat om woningbouw, agrarisch bedrijvigheid of de uitvoering van de Omgevingswet: de gemeenteraad moet weer aan het roer staan en inwoners moeten weten en begrijpen waarom besluiten worden genomen. Bestuurlijke zuiverheid en duidelijkheid zijn voor mij belangrijke waarden.

Wat transparantie voor mij betekent

Transparantie is voor mij het wegnemen van mist. Geen verborgen agenda’s, geen ingewikkelde formuleringen, maar helder uitleggen welke keuzes worden gemaakt en waarom. In de politiek, in relaties én in mijn werk begint vertrouwen met goede informatie. Informatie die helder en duidelijk is, in begrijpelijke taal. 

Wat inwoners vooral over mij moeten weten

Ik hou niet van loze woorden, maar van duidelijkheid en gericht op de inhoud. Daar kan ik mij dan soms ook in vastbijten. Naast mijn politieke werk ben ik graag bezig met techniek, data en muziek. Ik kook graag, loop graag lange afstanden, en geniet van tijd doorbrengen met Charlotte, of dat nu een rustige wandeling is of een weekendje weg.

Wie ben je en wat doe je in het dagelijks leven?

Mijn naam is Els Vink. Ik ben moeder van 4 kinderen en oma van 2 kleinkinderen. Ik ben naast een doorgewinterde sociotherapeut, jeugdbeschermer, mentor en vertrouwenspersoon (voor zowel volwassenen als voor kinderen) óók ervaringsdeskundige als het gaat om het opvoeden van kinderen met specifieke ontwikkelingsbehoeften. 

Van origine ben ik afkomstig uit een gezin met 6 meiden en groeide op in het dorp Huizen in de provincie Noord-Holland. 

Na mijn studie in Amsterdam rolde ik bij toeval in het werken op de straat. Aan de rand van de samenleving, tussen de verwarde mensen, de straatharddruggebruikers en de prostituees. Ik heb mij jarenlang ingezet om de opnameafdeling voor ernstig ontregelde mannen, horende bij één van de sociale pensions uit de maatschappelijke opvang, te professionaliseren en het werkgebied, destijds gedomineerd door mannen, te emanciperen. Ook was ik diverse periodes begeleider van vrouwen die slachtoffer waren geworden van (internationale) vrouwenhandel en/of seksueel misbruik. 

In de maatschappelijke opvang en tijdens het werken op de straat (als therapeut) leerde ik de rauwe randen van de mensheid kennen. Maar ook de gevolgen van beperkte aansluiting op zorgvragen vanuit kwetsbare doelgroepen. De hoop om de ontwikkeling van mensen beter en eerder te ondersteunen bracht mij uiteindelijk naar de jeugdbescherming. Op zoek naar het vinden van samenwerking in een situatie die allesbehalve vrijwillig is, maar roept om verandering.

Verder zet ik mij in als adviseur van advocaten in vechtscheidingskwesties, in gevallen van ouderverstoting en bij onveilige werkrelaties tussen (gedwongen) jeugdhulpverlening, ouders en jeugdigen. Ik ondersteun verschillende multiproblem gezinnen en ben actief in diverse commissies om de koppeling tussen onderwijs en zorg beter op elkaar afgestemd te krijgen. 

Tenslotte ben ik op landelijk niveau met diverse belangenverenigingen, vervoerders en wethouders hard bezig om het leerlingenvervoer hervormd te krijgen om zo het kind-belang beter beschermd te krijgen voor de kinderen uit Noordwijk en uit de rest van Nederland.

Waarom ben je actief voor HELDER gemeente Noordwijk?

Samen met mijn fractiegenoten kozen we en kiezen we voor een koers die bij de onderwerpen binnen de gemeente Noordwijk aansluit: pragmatisch dus. Dit past mij goed. De persoonlijke ruimte in de samenwerking binnen de fractie is prettig en maakt het goed mogelijk om consequent in te zetten op onderwerpen. De speerpunten van HELDER, de behoefte om samen te werken met onze inwoners, de oproep tot samenwerking én de collegialiteit binnen de fractie maken HELDER voor mij de politieke voedingsbodem waar ik mij verder kan uitstrekken voor onze kwetsbare inwoners. En het gegeven dat ze geduld hebben met mijn ongeduld en ontzettend groot rechtvaardigheidsgevoel is ook erg prettig. 

Wat maakt jouw dorp -Noordwijk, Noordwijkerhout of de Zilk- voor jou uniek?

In 2006 streek ik neer in het centrum van Noordwijkerhout. Met de prikkels van de stad nog vers in mijn geheugen probeerde ik te integreren in haar dorpscultuur. Al snel werd ik gevangen door de energieke en vriendelijke omgeving. Waar onze hedendaagse maatschappij schreeuwt om verbinding, is deze in Noordwijkerhout op de meeste hoeken van de straat nog onbeschadigd te vinden. In 2019 verschoven mijn 3 jongste kinderen en ik richting Noordwijk Binnen. Zo dicht bij Noordwijkerhout en toch zo anders. De contacten uit Noordwijkerhout en de contacten uit Noordwijk maken samen een fijne mix aan cultuurelementen. Ik geniet van beide dorpskernen en uiteraard van ons heerlijke strand. Samen bieden Noordwijkerhout en Noordwijk veel van wat ik nodig heb aan kunst, cultuur, sport, winkels en gezelligheid.

Waar wil jij je de komende tijd hard voor maken?

Ik ga mij de komende tijd hard maken voor de verbinding onderwijs-zorg, zodat we de ontwikkeling van onze jeugdigen eerder, effectiever en efficiënter ondersteunen en de pedagogische basis van de jeugdigen verder verstevigd raakt. Vanuit een meer systeemgericht perspectief. Uiteraard zet ik de lobby voor passend en veilig leerlingenvervoer verder voort. 

Wat betekent ‘transparantie’ voor jou persoonlijk?

Transparantie betekent voor mij respect, geloofwaardigheid en morele stevigheid. Openheid op het gebied van zowel mogelijkheden als op die van onmogelijkheden draagt bij aan een betrouwbare en veilige werkrelatie tussen alle soorten disciplines. Transparantie is onontbeerlijk als het gaat om verwachtingsmanagement. Een gebrek aan transparantie ondermijnt processen en relaties. Het stuurt op een onduidelijke richting, inconsistentie en wantrouwen. Ik hou van duidelijkheid, ik hou van transparantie.

Wat moeten inwoners vooral van jou weten?

Ik ben een tikkeltje eigenwijs en hecht zeer veel waarde aan integriteit. Ik geef niet snel op als iets de moeite waard is om voor op te staan en om vast te houden. 

En dat ik de ongemakkelijke stiltes om te smullen vindt, als ik iemand heb verteld dat ik op de Wallen heb gewerkt ;-).

Noordwijk blokkeert zichzelf

De gemeenteraad van Noordwijk lijkt moeite te hebben met het geven van richting. Terwijl juist dát is wat zij hoort te doen: kaders stellen, keuzes maken, bepalen wat we willen. Het college voert vervolgens deze opdracht uit, het respectievelijke hoe we het willen.

Tijdens de raadsvergadering van 6 november zouden we als gemeenteraad spreken over het Programma Landelijk Gebied en Duurzame Greenport (PLGDG). Een belangrijk regionaal plan, dat grote gevolgen heeft voor woningbouw, bollengrond, natuur en economie. Maar het hele punt werd van de agenda gehaald. Eerst moet er, zo luidde de boodschap, een gedeeltelijk nieuwe omgevingsvisie komen.

En zo zet de gemeente Noordwijk zichzelf op slot.

De gemeenteraad aan zet…. of toch niet?

Om een dergelijke impasse te verhinderen diende de fractievan HELDER een amendement in (Link naar amendement ). Het PLGDG bevat namelijk keuzes die niet thuishoren in een uitvoeringsprogramma van het college, maar in de Omgevingsvisie. En deze behoort toe aan de gemeenteraad.De gemeenteraad gaat over het WAT: wat willen we met woningbouw, wat met onze agrarische grond, wat met ons landschap? Het college gaat vervolgens over het HOE: hoe gaan we dat uitvoeren?

Met het stilleggen van het programma, schuiven we onze eigen rol als gemeenteraad terzijde. We laten mogelijkheden en kansen liggen om richting te geven aan wat wij als gemeente Noordwijk, onderdeel van de Duin- en Bollenstreek, zouden willen op de genoemde belangrijke onderwerpen.

Boeren in de wacht

Deze bestuurlijke stilstand is extra wrang voor de ondernemers en agrariërs uit onze streek die ontzettend veel tijd en energie hebben gestoken in het PLGDG. Avond aan avond hebben zij zich, naast hun lange werkdagen op het bedrijf, verdiept in plannen, bijeenkomsten bijgewoond en input geleverd in werkgroepen. Ze hebben meegedacht over verduurzaming, waterbeheer, bodemkwaliteit en het behoud van bollengrond.

Met het programma in de ijskast, verkeren zij in onzekerheid. Investeringen in de zo gewenste duurzame teelt, schoner water en innovatieve bedrijfsvoering komen op de tocht te staan. Terwijl juist dát de toekomst is van onze Greenport.

Noordwijk buitenspel

De rest van de regio gaat wél verder. Gemeenten als Hillegom, Lisse en Teylingen werken door aan hun koers binnen het PLGDG, zodat zij straks klaar zijn om beleid uit te voeren dat past bij hun toekomstbeeld. Gemeente Noordwijk kiest daarentegen voor vertraging en organiseert hiermee een risico om buitengesloten te raken als het gaat om het gesprek over de toekomst van onze streek.

En dat terwijl wij als gemeente Noordwijk, een kustgemeente met agrarisch gebied, toerisme en natuur juist een cruciale positie hebben binnen de streek.

Tijd voor heldere keuzes

Ons amendement was bedoeld om de raad aan zet te houden. Niet om te vertragen, maar om te zorgen dat gemeente Noordwijk zelf haar koers bepaalt, binnen de kaders van de streek. Want zonder visie, zonder richting, lopen we het risico dat anderen straks de keuzes voor ons maken. Regio Duin-en Bollenstreek is klein en vraagt daarom juist om een gezamenlijke inspanning om haar bijzondere karakter op de juiste wijze meegewogen te krijgen in het PLGDG.

Bestuurders, raadsleden, telers, ondernemers en inwoners hebben de afgelopen jaren samen gebouwd aan een toekomst waarin economie, landschap en leefbaarheid hand in hand gaan. Die samenwerking vormt de kracht van onze regio en deze dreigen we nu te verliezen. Alsof gemeente Noordwijk daar geen volwaardig onderdeel meer van uitmaakt.  

Gemeente Noordwijk, toon lef. Stop het blokkeren van noodzakelijke ontwikkeling. Zet uzelf niet langer buitenspel.

Wie bepaalt wat er gebeurt in het landelijk gebied?

Het Programma Landelijk Gebied Duurzame Greenport (LGDG) is de opvolger van de oude Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport (ISG). Onder de oude Wet ruimtelijke ordening konden gemeenteraden samen een structuurvisie vaststellen. Met de komst van de Omgevingswet is dat instrument vervallen. De bestaande structuurvisies zijn daarbij omgezet in zogenoemde onverplichte programma’s van de colleges. Dat betekent dat de inhoud van de ISG voorlopig nog geldt, totdat de colleges besluiten deze in te trekken.

De vijf Greenportgemeenten hebben ervoor gekozen om een nieuw gezamenlijk programma vast te stellen. Een programma is echter geen visie, maar een uitvoeringsinstrument. Dat verschil is essentieel.
De gemeenteraad bepaalt in de omgevingsvisie wat de koers en de ambities zijn voor de fysieke leefomgeving. Het college bepaalt in een programma hoe die ambities worden uitgevoerd. Zo is de rolverdeling bedoeld in de Omgevingswet: de raad gaat over het wat, het college over het hoe.

Waar zit het probleem?

Het schuurt bij het LGDG omdat het op verschillende punten niet alleen beschrijft hoe het college wil uitvoeren, maar ook al vastlegt wat er moet gebeuren. Daarmee begeeft het college zich op het terrein van de raad.

Voorbeelden:

• Woningbouw
  Het programma stelt dat er “geen ruimte is voor tijdelijke woonvormen zoals tiny houses in het buitengebied”. Dat is een beleidskeuze over wat wel of niet past in de leefomgeving. Zo’n keuze hoort thuis in de omgevingsvisie van de raad, niet in een uitvoeringsprogramma van het college.
• Paardenweitjes en moestuinen
  Het programma kwalificeert paardenweitjes als “ongewenst en landschapsontsierend” en laat nauwelijks ruimte voor kleinschalige functies zoals moestuinen. Ook dat is normstelling over wat we passend vinden in het buitengebied. Die afweging is aan de raad.
• De rol van de agrariër
  Het programma omschrijft agrariërs vooral als “uitvoerders” in de transitie van het landelijk gebied. Dat is een beleidsmatige keuze: zien we boeren als uitvoerders of als volwaardige partners. Ook dat is een wat-vraag en dus een zaak voor de raad.

Waarom is dit belangrijk?

Als het college zichzelf in het programma bindt aan dit soort beleidskeuzes, kan dat botsen met de omgevingsvisie of met toekomstige omgevingsplannen die de raad vaststelt. Het risico bestaat dat de raad iets mogelijk maakt in beleid of plan, maar dat het college het niet wil uitvoeren omdat het eigen programma dat belemmert.

Een voorbeeld maakt dit duidelijk. Stel dat de omgevingsvisie ruimte biedt voor tijdelijke woonvormen in het buitengebied. Een initiatiefnemer vraagt een vergunning aan. Het LGDG sluit zulke initiatieven uit. Het college zou de aanvraag dus moeten afwijzen, omdat het zichzelf heeft gebonden aan dat programma. Tegelijk moet het college de aanvraag wel aan de raad voorleggen voor advies. De vraag rijst dan: wat betekent dat advies nog, als het college al vastzit aan zijn eigen beleidskader?

De kern

Het programma moet niet bepalen wat er gebeurt in het landelijk gebied. Dat is en blijft de taak van de gemeenteraad via de omgevingsvisie. Het programma moet uitsluitend uitleggen hoe het college die visie uitvoert.

Zonder die duidelijke scheiding tussen wat en hoe verliest de raad zeggenschap over wezenlijke keuzes voor de toekomst van ons landelijk gebied. En juist daar ligt de democratische kern van goed lokaal bestuur: de raad bepaalt de koers, het college voert uit. Alleen als die balans helder blijft, blijft ook het vertrouwen van inwoners in hun bestuur overeind.